Hayat bazen beklenmedik durumlarla karşı karşıya bırakabilir. Bu durumlar arasında, korunmasız ilişki veya kontraseptif yöntemlerin başarısız olduğu anlar yer alır. İşte tam da bu noktada, ertesi gün hapı devreye girer; ama pek çok kişinin aklında bu hapla ilgili sorular bulunmaktadır. Ertesi gün hapı nedir, ne zaman kullanılır, yan etkileri nelerdir gibi konulara açıklık getirmek adına hazırladığımız bu rehber, sizlere ertesi gün hapı hakkında detaylı bilgiler sunmayı amaçlamaktadır.
Ertesi Gün Hapı Nedir?
Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişki sonrasında gebeliği önlemek amacıyla kullanılan acil kontraseptif bir yöntemdir. Ertesi gün hapı bir tür acil doğum kontrolüdür de denebilir. Korunmasız seks yapan veya doğum kontrol yöntemi başarısız olan kadınlarda hamileliği önlemek için acil kontrasepsiyon kullanılır. Doğum kontrolünün birincil yöntemi olarak değil, yalnızca yedek doğum kontrolü için tasarlanmıştır. Ertesi gün hapları ya levonorgestrel (B Planı Tek Adım) ya da ulipristal asetat (ella) içerir.
Peki, bu hap nasıl çalışır? Aktif maddesi genellikle levonorgestrel veya ulipristal asetat olan bu haplar, yumurtlamayı erteleyerek veya durdurarak döllenmenin önüne geçer. Hapın etkinliği, alındığı süreye bağlı olarak değişiklik gösterir.
- Ertesi gün hapı ne zaman kullanılır? Korunmasız ilişki yaşandıktan sonra veya kullanılan bir korunma yönteminin başarısız olduğu düşünüldüğünde kullanılmalıdır.
- Ertesi gün hapı kaç gün içinde alınmalı? İlişkiden sonraki ilk 72 saat içinde alındığında en yüksek etkinliğe sahiptir, ancak bazı tipleri 120 saate kadar etkili olabilir.
Ertesi Gün Hapının Yan Etkileri ve Zararları
Her ilaç gibi, ertesi gün hapı da bazı yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler kişiden kişiye değişiklik gösterse de, en sık rastlananlar arasında mide bulantısı, yorgunluk ve baş ağrısı bulunur.
- Ertesi gün hapı yan etkileri genel olarak hafif ve geçicidir. Ancak, bazı kadınlar hap sonrası kusma yaşayabilirler.
- Ertesi gün hapı zararları konusunda yapılan araştırmalar, nadiren ciddi sağlık problemlerine yol açtığını göstermektedir. Ancak, sık kullanım hormon dengesini etkileyebilir.
Ertesi gün hapları, korunmasız seks yaptıysanız hamileliği önlemeye yardımcı olabilir; doğum kontrolü kullanmadığınız, doğum kontrol hapını kaçırdığınız, cinsel saldırıya uğradığınız veya doğum kontrol yönteminiz başarısız olduğu için.
Ertesi gün hapları yerleşik bir hamileliği sonlandırmaz. Öncelikle yumurtlamayı geciktirerek veya önleyerek çalışırlar. Bu ilaç, döllenmiş yumurtanın rahim duvarına yapıştığı ve gelişmeye başladığı yerleşik bir hamileliği sonlandırır.
Ertesi Gün Hapı Kullanımı ve Etkileri
Ertesi gün hapı ilişkiden önce alınır mı sorusu sıkça sorulan bir sorudur. Bu hapın etkisi, sadece ilişkiden sonra başlar ve önceden alınması bir fayda sağlamaz.
- Ertesi gün hapı adeti geciktirir mi? Evet, bazı durumlarda hapın alınması menstrual döngüyü etkileyebilir ve adetin gecikmesine neden olabilir.
- Ertesi gün hapı sonrası kanama ise, hapın etkilerinden biri olup, genellikle hafif ve geçicidir.
Ertesi gün hapı koruma oranı, hapın ne kadar erken alındığına bağlı olarak değişir. İlk 24 saat içinde alındığında %95 etkililik oranına sahiptir, ancak bu oran zamanla azalır. Ertesi gün hapı, beklenmedik durumlarda bir güvenlik ağı sunar ancak düzenli bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmamalıdır. Sık kullanımı önerilmez; ancak acil durumlarda güvenilir bir seçenektir.
Ertesi gün hapı sonrası kanama, hapın kullanımından birkaç gün sonra meydana gelebilir ve genellikle hafif ve geçicidir. Bu, hapın etkisinin bir göstergesi olabilir ve genellikle ciddi bir sağlık sorununun işareti değildir. Yine de herhangi bir kanama durumunda doktorunuza danışmanız önemlidir. Bu kanama, hapın endometriyal tabakaya etkisi sonucu oluşabilir ve hamileliğin önlenmesi sürecinin bir parçasıdır.